Sporten en bewegen tegen eenzaamheid bij ouderen (Bron: Beter Oud)
Veel groepen in Nederland zijn ‘sociaal kwetsbaar’ en dat geldt zeker voor ouderen. Maar wat bedoelen we daar precies mee? Hoe verhoudt dit zich tot eenzaamheid? En hoe kun je sport en bewegen inzetten om eenzaamheid tegen te gaan?
1 Sociale kwetsbaarheid
Sociale kwetsbaarheid heeft te maken met het tekort aan sociale relaties in je leven, of het ervaren van te weinig sociale steun van anderen. Deze vorm van kwetsbaarheid heeft ook te maken met verlieservaringen, zoals het wegvallen van betekenisvolle relaties, het verlies van maatschappelijke rollen en een toenemende afhankelijkheid. Lees het achtergrondartikel: Sociale kwetsbaarheid bij ouderen bestrijden met sport.
2 Beperken van kwetsbaarheid bij ouderen: bewegen helpt
Kwetsbare ouderen doen een groot beroep op de Wmo en de zorg. Reden om voor hen daar waar het kan in te zetten op voorkomen en beperken van kwetsbaarheid. Een slechte leefstijl, en dan met name onvoldoende bewegen, zorgt voor meer kwetsbaarheid. De regie ligt vooral bij de gemeenten. In het artikel Beperken van kwetsbaarheid bij ouderen: bewegen helpt lees je meer over welke uitdagingen lokale organisaties ervaren en hoe ze deze kunnen aanpakken.
3 Eenzaamheid komt vaak voor
Eenzaamheid wordt veroorzaakt door een groot aantal verschillende factoren. Eigen gezondheidsproblemen of gezondheidsproblemen van de partner bijvoorbeeld. Of een beperkt sociaal netwerk. Ook verlegenheid, een negatief zelfbeeld of een gebrek aan sociale vaardigheden kunnen bijdragen aan gevoelens van eenzaamheid. Naarmate mensen ouder worden, zien we deze gevoelens toenemen. Uit de Gezondheidsmonitor van 2018 blijkt dat ruim 700.000 ouderen zich eenzaam voelen. In 2030 kunnen dit er 1,1 miljoen zijn. Dat is zorgwekkend. Vooral omdat de gevolgen van eenzaamheid verstrekkend kunnen zijn: een verhoging van een mogelijk risico op ziekte van Alzheimer, coronaire hartziekten, depressie, suïcide en vroegtijdig overlijden.
4 Sport en bewegen: kansen benutten
Veel gemeenten richten zich al op kwetsbare en eenzame ouderen vanuit het sociaal beleid. De inzet van sport- en beweegactiviteiten kan daarbij uitstekend werken. Samen sporten of bewegen is immers bij uitstek een manier om anderen te ontmoeten en om bij een groep te horen. Plus: fitte ouderen zijn beter in staat om er op uit te gaan en anderen te ontmoeten of om hun sociale activiteiten te kunnen blijven uitvoeren.
Lees meer over de rol van sport en bewegen om eenzaamheid tegen te gaan.
Wat je als gemeente in kunt zetten op het voorkomen en beperken van kwetsbaarheid bij ouderen, lees je in het artikel: Beperken van kwetsbaarheid bij ouderen: bewegen helpt.
5 Landelijk actieprogramma: Eén tegen eenzaamheid
Met het programma ‘Eén tegen eenzaamheid’ wil de overheid eenzaamheid onder ouderen eerder signaleren en doorbreken. Maatschappelijke organisaties, gemeenten, bedrijven en ondernemers en de Rijksoverheid slaan hiervoor de handen ineen. Dit doen zij in landelijke en lokale samenwerkingsverbanden.
LOKALE samenwerkingsverbanden TEGEN EENZAAMHEID: ZET IN OP BEWEGEN!
Bij het uitvoeren van het programma ‘Eén tegen eenzaamheid’ hebben gemeenten een sleutelrol. Vanuit het ministerie van VWS worden gemeenten ondersteund om lokale coalities tegen eenzaamheid te vormen. De aanpak kan per gemeente verschillen. Kansen dus voor lokale samenwerkingsverbanden vanuit verschillende beleidsterreinen.
6 Interventies, inspiratie en voorbeelden
Sport en bewegen inzetten om kwetsbaarheid en eenzaamheid bij ouderen aan te pakken. Met welke partijen moet je dan samenwerken? Hoe hebben anderen dat al elders gedaan? In Friesland en in de regio Vlaardingen-Maassluis-Schiedam hebben ze goede ervaringen. Riemke Schiphof (Sport Fryslân), Mariëlle van Santen en Arianne Zevenbergen (Seniorenwelzijn) delen ze in het artikel: Sociaal kwetsbare ouderen – meer draagkracht door beweging.
Sport en eenzaamheid: het effect van Sociaal Vitaal in de wijk
Actief Plus in negen gemeenten ingezet tegen eenzaamheid.
Gaas, een methode om ouderen in sociaaleconomische achterstandswijken te bereiken en te bevorderen dat ze blijven bewegen.
BeweegSamen in Zwolle, vergroot je sociale actieradius
Er zijn diverse sport- en beweegaanpakken die zich richten op ouderen en kwetsbaarheid/eenzaamheid. Je hoeft niet zelf het wiel opnieuw uit te vinden. Oriënteer je op bestaande interventies die zich al in de praktijk bewezen hebben en waar je met creativiteit en lokale inbreng mee aan de slag kunt.
Beweeginterventies specifiek gericht op kwetsbare doelgroepen:
Meer Bewegen voor Ouderen (MBvO)
Elke stap telt
Galm
Beweeginterventies specifiek gericht op eenzaamheid:
Denken en doen
Sociaal Vitaal
Welzijn op recept
Meer interventies vind je in de database van Kenniscentrum Sport.
Meer lezen
Artikel: Sociale kwetsbaarheid tegengaan bij ouderen: zeven bewezen aanpakken uit de praktijk.
Onderzoek naar fysieke kwetsbaarheid bij ouderen: Fysiek kwetsbare ouderen: intensieve beweging werkt.
Opmerking ASG: Wilt u (weer) beginnen met bewegen en bent u benieuwd wat bij u past? Neem dan contact op met SMWO, Beweegcoach Judith Menheere. Tel.: 06-52824303 of E-mail: j.menheere@smwo.nl Het punt bestrijding eenzaamheid staat al op de agenda voor een overleg met de gemeente Goes.
sporten en bewegen tegen eenzaamheid bij ouderen (Bron: Beter Oud)